YENİ NESİL SORULARA HAZIRLIK
Yapılandırmacı ve bilişsel temelli yaklaşımlar doğrultusunda artık günümüzde yapılan merkezi sınavlar gittikçe yeni nesil denilen üst düzey düşünce becerilerini yoklayan sorulara doğru geçiş yapmaktadır. Artık klasik ve geleneksel eğitim anlayışından koparak gerçek hayat problemleriyle baş başa bırakılan öğrencilerin, soruyu da sorunu da kendilerinin anlamlandırıp çözümüne de analiz ederek ulaşmaları beklenmektedir. Bu sınav sistemine alışmanın ve sorularla baş edebilmenin de pek çok yolu vardır.
Yeni nesil sorularda okuduğunu anlamak, soruları çözüme kavuşturmak için oldukça önemli bir basamak. Sakin ve stressiz olmak, öncesinde alt yapı olarak birikime sahip şekilde pratikleşmek bolca soru çözmek ve sorunlara aşina olmak oldukça önemlidir. Soru kalıplarını öğrenmek bu konuda aşinalığı arttırır. Yeni nesil sorular, birden çok kazanımı içeren, bu kazanımlar arasında ve gerçek hayatla bağlantı kurulmasını gerektiren ve çözümü için ezberin ötesinde pek çok üst bilişsel beceriyi gerektiren sorulardır. Okuduğunu anlama, üç boyutlu düşünebilme, analiz yapabilme, işlem yapabilme ve sabırla sorunun sonunda kadar gidebilme bu becerilerden bazılarıdır.
Yeni nesil sorulara hazırlık sürecinde eski tip soru ve yayın çözmek yerine yeni nesil sorulara göre hazırlanmış kitaplardan çalışılması, çözülemeyenlerin soruların üzerine gidilmesi önemlidir.Deneme sınavlarında bu tür sorularda süreyi yetiştiremeyen bireylerin normalde ders çalışırken de süre tutmaları faydalı olacaktır. Soruyu, açıklamaları ve şıkları dikkatli okumak ve anlamlandırmak soruyu çözmenin ilk basamağıdır. Bu yüzden soruyu tam olarak anlamadan soru çözülmeye başlanmamalıdır. Yeni nesil sorulara hazırlık sürecinde öğrencilerin okuma, yorumlama ve bilgiyi kullanma becerilerini artırmaları bunun için öncelikle bol bol kitap okumaları da vazgeçilmez şarttır. Yeni sınav sisteminde, kitap okumayan ve düzenli çalışmayan öğrenciler zorlanacaklardır.
Yeni nesil soruların hemen hemen hepsinde bilgilerin önceden verilmesi ve verilen bilgiler ışığında soruların sorulması ezberci yaklaşımdan her geçen yıl biraz daha uzaklaşıldığı izlenimini oluşturmaya devam etmekte muhakeme ve dikkat becerisi ön planda tutularak hazırlanmaktadır. MEB'in sene boyunca yayımladığı örnek sorularla oldukça paralel forma sahiptir. Okuma - anlama kazanımlarına yönelik sorular ağırlıklı olarak sorulmakta, pek çok sorunun çözüm aşamasında da muhakeme ve dikkat becerisinin ön plana çıkarılması gerekmektedir. Görsel okuma becerisi gerektiren soruların geçmiş yıllara oranla ağırlıklı olarak kullanılması öğrencilerin analitik düşünceyi, görsel hafızayı, dikkatli okuma becerisini işe koşmaktadır. Genel manada yoruma dayalı olduğu ve yorumlarken bilgiyi de kullanmayı gerektiren sorulardan oluştuğu için erken yaşlarda okuma becerisi kazanmış olmanın gerekliliğini bir kez daha ön plana çıkarmıştır. Sorular anlama, kavrama yorumlama, çıkarım yapma odaklı olduğundan okuduğunu anlayıp bilgileriyle harmanlayarak yorumlayabilen öğrencilerin rahatlıkla çözümleyebileceği bir sınavdır. Sorular dikkatli okunduğunda, hızlı yorumlanabildiğinde ve işlem basamağı atlanılmadığında doğruya ulaşılabilecek biçimdedir. öğrencilerin üst düzey yorumlama, analiz etme, süreyi bilinçli kullanma becerilerinin olması gerektiğinin göstergesidir. Sorular, kazanım bilgisi dahilinde bilgiye hakim olmakla beraber üst düzey düşünme, doğru yorumlama ve dikkat becerilerini yüksek düzeyde tutma sonucunda gelebilecek bir başarıyı da göstermektedir.
Görsellerle zenginleştirilen, analiz ve bilimsel düşünme yeteneğini ölçen soruların çokça bulunduğu önceki yıllarda uygulanan eski tip sınavlardaki gibi bilgiyi ezberleyen değil okuduğunu anlayıp anladığını doğru aktarabilen, süreyi kontrollü kullanabilen ve en önemlisi okuma-anlama becerisi gelişmiş öğrencilerin başarılı olacağı bir sınavdır. Gündelik ve hayatla ilişkilendirilen soruların sayısının hızla artacağı da yeni nesil soru düzeninin olmazsa olmazıdır.
Yeni nesil sorulara hazırlık sürecinde bireyin kolay sorulardan başlayarak öncelikle kolay sorularla ve yayınlarla antrenman yapması önerilir. Yeni nesil soruları çözmek sabır, beceri ve birikim gerektirdiğinden pratikleşmek oldukça önemli. Yeni nesil sorularda en önemli kıstas önyargılı davranmamaktır. Bu sorular uzun ve vakit almakta ancak bu, mazeretlerin arkasına sığınmak anlamına da gelmemektedir.
Yeni nesil soruların gittikçe hayatımızdaki tüm sınavlara dahil edileceğinin altını çizmekte fayda var.
